نیاز به قدرت از اولین نیازهای اساسی هر انسانی است که بتواند به رشد و شکوفایی خود ادامه دهد
نیاز به قدرت و دانش
بسیار شنیده ایم که دانش قدرت است ولی قدرت و تشخص و احساس مهم بودن یکی از نیازهایی است که دانش آموزان در مدرسه به سختی آن را می یابند
یا بهتر است بگوییم در مدرسه سخت تر از جاهای دیگر به دست می آید.
این احساس را اغلب دانش آموزان ندارند و انگار چیز مسخره ای است فقط گاهی در برنامه های فوق برنامه مدرسه مانند ورزش، موسیقی، تئاتر و …. تجربه کرده اند
و تقریبا هیچ کدام اشاره ای به کلاس های درسی ندارند.
غالبا در کلاس های درسی به دانش آموزان گفته می شود:
- چگونه رفتار کنند؟
- چه چیزی یاد بگیرند؟
- کی و چگونه و چند فصل یا صفحه را باید یاد بگیرند؟
و سپس امتحان و آزمونی از آن ها گرفته می شود بدون توجه به تفاوت های فردی آن ها در سرعت جذب و انتقال مطالب.
وقتی دانش آموزان می پرسند: چرا باید این مطالب را یاد بگیرم؟
با نگاه عاقل اندر سفیه روبرو می شوند که :
چون جزء مواد درسی است باید امتحان بدهید.
اگر دانش آموز نتواند با شیوه ای که سیستم از آن ها می خواهد، ثابت کند:
آنچه از او خواسته شده را یاد گرفته، با نمره کم تنبیه می شود.
گاهی از این هم بدتر:
به آنها برچسب «مردودی» می زنند.
در چنین سیستمی دانش آموز هیچ قدرتی ندارد.
در تئوری انتخاب و ما هرگز نمی گوییم یک برنامه بی نقص تدوین کنیم یا اجازه هر کاری به دانش آموز داده شود بلکه پیشنهاد تئوری انتخاب این است که :
معلمان می توانند راهکارهایی را به کار گیرند که دانش آموزان در کلاس آن ها و در مدرسه منزلت و قدرت بیش تری به دست آورند.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
..
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
..
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
نیاز به قدرت و قدرت انتخاب
ما همواره در خصوص هر کاری که انجام می دهیم امکان انتخاب داریم ولی در تجربه درونی گرایش شدید به ارضای نیازهایمان هیچ انتخابی نداریم.
نمی توانیم انتخاب کنیم که این نیازها را در مدرسه تعطیل کنیم و پس از مدرسه به دنبال قدرت باشیم.
یا در مدرسه نیاز به تعلق را خاموش کنیم و در خانواده به دنبالش باشیم.
ما همیشه و همه جا نیازهای پنج گانه را به شدت احساس می کنیم
نیازهای پنج گانه اساسی عبارتند از:
این نیازها مدام با ما هستند ولی این که این نیازها را چگونه و به چه صورت ارضا کنیم امکان انتخاب داریم:
- مسئولانه با غیر مسئولانه
- موثر یا نا موثر
- سالم یا مخرب
و لازم است به عنوان مدیر و معلم برای دانش آموزان فرصت های سالم و خوبی فراهم کنیم تا آن ها بتوانند انتخاب های بهتر و موثرتر و مسئولانه تری داشته باشند.
وقتی معلمان چندین فرصت را برای دانش آموزان فراهم می کنند که بتوانندنیاز به قدرت خود را از طریق «قدرت به همراه دیگران» و «قدرت در اختیار شخص» ارضا کنند همین دانش آموزان سخت کوش تر می شوند، تکالیف را به خوبی انجام می دهند و مشکلات رفتاری شان نیز به طور معناداری کاهش می یابد.
نیاز به قدرت در دانش آموزان و معلمان
معلمان با کمک کردن به دانش آموزان برای احساس قدرت و منزلت و قدرت دادن به آن ها، خودشان قدرت و منزلت بیشتری را تجربه خواهند نمود، نه قدرت و منزلت کمتر.
سه نوع قدرت
از دیدگاه تئوری انتخاب قدرت سه نوع است :
- «قدرت بر» یا «سلطه» یعنی گرایش به کنترل کردن دیگران برای رضایت شخصی خود یا به خاطر صلاح خود آن ها
- «احساس قدرت درونی» که نام دیگر آن «صاحب اختیاری» شخصی است که یادگیری، دستاورد و پیشرفت و خودشکوفایی کفایت و شایستگی را در بر می گیرد.
- «قدرت همراه با دیگران» که وقتی به دستش می آوریم به طور تعاونی و بر اساس مشارکت و همکاری با دیگران همراه می شویم. مثلا سفر به ماه و بازگشت از فضا قدرت کم نظیری است که در سایه همکاری و مشارکت شمار بسیاری از افراد به دست آمده است. به عبارتی قدرت بر دیگران به معنی «اختیار و توان انجام عمل فوق فردی را کسب کردن» در سایه حضور یکدیگر احساس توانمندی کردن و به اهداف خود رسیدن است.
اکر معلمان و مدیر به دانش آموزان و هر کسی در جامعه فرصت دهند «قدرت همراه با دیگران» و قدرت اختیار شخصی را به دست آورند، دانش آموزان می توانند هر روز در مدرسه نیاز به قدرت خود را تامین کنند بدون آن که نیازی به رفتارهای تخریبگر برای دستیابی به «قدرت و سلطه بر دیگران» باشد.
قدرت بر دیگران در مدرسه غالبا خود را به صورت :
- منازعه قدرت با معلم
- منازعه قدرت با صاحبان قدرت
- رفتارهای مزاحم
نشان می دهد.
اگر فرصت دستیابی به این قدرت های سالم و کنش ور نباشد به احتمال زیاد، قدرت نوع سوم را که برای ما آشناست انتخاب خواهند کرد.
این نوع قدرت در اشکال دیگری نیز خود را نشان می دهد مانند:
- تقلب
- قلدری و زورگویی به دیگران
- به هم زدن نظم کلاس
- درگیر شدن با معلم
- مزه پرانی
- خرابکاری
- خشونت
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
نیاز به قدرت و استراتژی ها
معلمان با استفاده از این استراتژی ها می توانند فرصتی برای دانش آموزان فراهم کنند تا نیاز به قدرت خود را برآورده کنند.
این سه استراتژی عبارتند از:
- دادن حق اظهار نظر به دانش آموزان
- کمک به آن ها برای به دست آوردن تشخص و منزلت
- به کارگیری روش های کلاس داری طراحی شده برای کمک به دانش آموزان تا بتوانند در مدرسه قدرت درونی و اختیار شخصی به دست آورند.
دادن حق اظهار نظر به دانش آموزان
مشارکت دادن دانش آموزان در تدوین قواعد و مقررات کلاسی یکی از داده های موثر و عملی معلم است.
به طور سنتی در اولین روز کلاس هر معلمی مقررات کلاسش را برای دانش آموزان توضیح می دهد و از آنها می خواهد از آن پیروی کنند.
به طور مثال معلم می گوید در این کلاس دو قانون وجود دارد:
- به من، خودتان و دیگران احترام بگذارید.
- به درس گوش بدهید و تکالیف تان را کامل و به موقع انجام دهید.
از نقاط قوت این قوانین بازه زمانی آن است که کمتر از سی دقیقه طول می کشد و همچنین سادگی و کم بودنش است
از نقاط ضعف آن مبهم بودن آن است شامل مواردی مانند :
- احترام به معلم به چه معناست؟
- احترام به خود و دیگران به چه معناست؟
- خوب درس خواندن و خوب تکلیف انجام دادن یعنی چه؟
- کیفیت عالی چیست؟
- اگر تکلیف را خوب انجام دهم و با خود به کلاس نیاورم چه ایرادی دارد؟
ایراد اساسی دیگر آن این است که دانش آموزان هیچ مالکیتی بر این قانون گذاری ندارند و آن را از خود نمی دانند.
دانش آموزان درک نمی کنند دقیقا چه اتنظاراتی از آن ها وجود دارد؟
و این انتظارات چه نفعی برای دانش آموزان دارد؟
اگر دانش آموز در این حالت سرکشی کند فکر معلم به سمت تنبیه می رود که خود باعث تنفر و سرکشی می شود و رابطه معلم و محصل را خصمانه می کند و مشکلات انضباطی به وجود می آورد.
اگر معلم دانش آموزان را در تهیه و تدوین راهنمای رفتاری مشارکت دهد رابطه بین دانش آموز و معلم تقویت می شود و یادگیری را کمتر مختل می سازد و احتمال انجام کارهای کیفی در آینده را افزایش می دهد.
دبستان ترنج شما را به خواندن سایر مقالات دعوت می کند.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.