راه های ایجاد اعتماد

اعتماد بین معلم و محصل برای یادگیری ضروری است. اعتماد را در هر محیطی می‌توان به دو طریق ایجاد نمود:

1. کاهش دادن یا به حداقل رساندن ترس و تهدید
2. توسل به کشاننده های درونی یا همان پنج نیاز اساسی

اولین شرط برای ترغیب افراد به انجام کار با کیفیت و عملکرد و رفتار کیفی، حذف “ترس و اجبار” است.

اما در محیط مدارس ما به دو دلیل که در زیر می‌آید شاید بهتر باشد از کاهش ترس و اجبار صحبت کنیم تا حذف یکباره آن‌ها.

1. مدارس تابع مقررات و نظام آموزشی هستند که معلمان هیچ کنترلی بر آن ندارند.
2. دانش آموزان ممکن است به دلیل سابقه قبلی و تجربه ترسناک گذشته از معلم یا درس و مدرسه بترسند.

بنابراین ما شاید نتوانیم ترس و اجبار را از محیط آموزشی حذف کنیم، اما می‌توانیم بهترین کاری که از دستمان بر می‌آید انجام دهیم تا ترس و اجبار را به حداقل برسانیم.

حال این سئوال مهمی که بسیاری مطرح می‌کنند این است که اگر ترس و اجبار را کاهش دهیم، چگونه می توانیم رفتار و یادگیری دانش‌آموزان را مدیریت کنیم؟

یک پیشنهاد این است که تمام همت خود را به کار گیریم تا به آنچه دانش‌آموزان را از درون انگیخته و انگیزه‌مند می کند، متوسل شویم.

بررسی موضوع نقش تئوری انتخاب در یادگیری کمک شایانی برای شما است.

بررسی بیشتر تشویق، تنبیه و تاثیر بر یادگیری

با بکارگیری تشویق و تنبیه روی دانش آموزان، خواسته یا ناخواسته، پیام روشنی به آنها ارسال می‌کنیم:

“اگر به خاطر جایزه و تشویقی که به شما داده شده نباشد، آنچه به شما ارائه می‌کنیم به خودی خود ارزش آموختن ندارد.”

به طور خلاصه یک سیستم آموزشی مبتنی بر تشویق و تنبیه، به طور بنیادی ضد تعلیم و تربیت است.

الفی کوهن (1993) از کارشناسان و مدرسان بزرگ حوزه آموزش‌و‌پرورش می‌گوید:

واقعیت 1 : دانش‌آموزان برای یادگرفتن به دریافت جایزه و پاداش نیاز ندارند.

واقعیت 2 : برای دستیابی به یادگیری موثر و کارآمد در هر سنی، جایزه و پاداش بسیار کم اثر از انگیزه‌های درونی است.

واقعیت 3 : پاداش‌دادن برای “آموختن”، انگیزه درونی را از بین می‌برد.

دریک جنسن (1995) نظریه پرداز یادگیری “مغزمحور” می‌گوید:

این که دانش آموزان تکالیف را برای دریافت جایزه و پاداش انجام می‌دهند،

گاه به این معناست که آن تکلیف یا درس در ذات خود نامطلوب و ناخوشایند است.

استفاده از جایزه و پاداش را فراموش کنید.

اگر محیط مدرسه و کلاس را برای دانش‌آموزان معنادار، مناسب و همواره با تفریح و بازی کنید، دیگر نیاز نیست به دانش‌آموزان برای آموختن، باج و حق‌حساب بدهید.

اثر رخداد های بیرونی

آنچه در بیرون ما رخ می‌دهد، اثر زیادی بر رفتار یا عملی که انتخاب می‌کنیم دارد، ولی رخدادهای بیرونی باعث رفتار ما نمی‌شوند، آنچه ما از بیرون -رخداد یاافراد- همواره دریافت می کنیم فقط «اطلاعات» است.

این که با این اطلاعات چه کنیم یا انتخاب کنیم که بر اساس آن اطلاعات چه عملی انجام دهیم، به خود ما مربوط می‌شود.

زیر سئوال بردن یک باور

اگر شما هم باور دارید رفتار انسان نتیجه و محصول پاداش و تنبیه است و رویداد و عوامل بیرونی، ما را «وادار» می‌کنند کاری انجام دهیم، پس باید بدون شک موافق نظام کنونی حاکم بر آموزش و پرورش و کلاس های درس و مدرسه بوده و از آن رضایت داشته باشید.

از طرف دیگر، اگر به اراده آزاد و مسئولیت شخصی اعتقاد دارید، باید با شیفتگی رایج و غالبی که نسبت به جایزه و پاداش و تنبیه و گرایش به کنترل دیگران وجود دارد، مشکل داشته باشید.

اگر باور دارید که پیشرفت و دستاوردهای بشر را نمی‌توان با ترس از تنبیه تبیین کرد، پس روانشناسی کنترل درونی باید برایتان قابل فهم باشد و آن را معقول و منطقی ارزیابی کنید.

شاید تاکنون متوجه شده باشید که ما از درون انگیخته می‌شویم تا در بیرون دست به عملی بزنیم.

با اعتقاد راسخ به مسئولیت شخصی، دیگر این فکر که:

من توسط پاداش وتنبیه شکل گرفته ام، پذیرفتنی نیست.

عامل و نیروی بیرونی حتما بر من تاثیر گذاشته اند، اما رفتارها و اقدامات من را شکل نداده اند.